Hoe te herkennen nep nieuws? Deze twee woorden zijn het afgelopen decennium in opkomst als een manier om nieuws en informatie te beschrijven die onjuist is. Zo simpel is het echter niet. Andere woorden zoals verkeerde informatie, desinformatie, propaganda, satire, hoaxes en complottheorieën beschrijven ook iets dat erg op elkaar lijkt en bestaan al veel langer. Ze brengen echter niet die pittige minachtende lucht over die wordt opgeroepen door de woorden ‘nepnieuws’. Om deze trend te begrijpen, is het belangrijk om te beseffen dat er niet één beschrijving is van wat het is. In werkelijkheid bestaat nepnieuws uit drie verschillende dingen:
- Verhalen die niet waar zijn (mensen iets laten geloven dat helemaal niet waar is);
- Verhalen die gedeeltelijk waar zijn (een bewuste poging om een lezer van een standpunt te overtuigen met behulp van scheve informatie of meningen);
- Een tactiek die wordt gebruikt om de mening van andere mensen in diskrediet te brengen (om de mening of zelfs feiten van een ander voor iemand anders onwaar te laten lijken, zelfs als er geen aanwijzingen zijn dat dit het geval is).
Wat alle drie de beschrijvingen gemeen hebben, is: de poging om te verwarren en te misleiden. Als zodanig zijn de tools die we onze studenten moeten leren dezelfde die we gebruiken om hen te helpen informatie te beoordelen en hun eigen onderzoek te doen voor opdrachten.
Vijf activiteiten om leerlingen te leren nepnieuws te herkennen
Studenten moeten vaardigheden en capaciteiten leren om de kwaliteit, vooringenomenheid en achtergrond te controleren van nieuws dat ze dagelijks tegenkomen. Dus als we leerlingen instrueren hoe ze nepnieuws kunnen herkennen, moeten we ze leren om:
- Ontwikkel een kritische mindset (denk aan vooringenomenheid, kwaliteit, sensatiezucht en de datum van creatie);
- Vraag: waarom is dit geschreven en door wie?;
- Controleer de bron van het verhaal;
- Kijk ergens anders om te zien of het verhaal op meer dan één plaats voorkomt.
Met dit alles in gedachten, hoe dit onderwerp in de klas te benaderen? Hier zijn vijf ideeën die u zullen helpen bij het navigeren door dit uitdagende onderwerp:
1. De nieuwsvergelijkingsoefening
Ik hou van deze. Vraag uw leerlingen om drie of vier nationale nieuwswebsites te selecteren. Er is echter een addertje onder het gras: ze moeten sites opnemen die ze over het algemeen zouden vermijden omdat dit in strijd is met hun mening. Vraag hen vervolgens om het belangrijkste nieuwsitem van de dag te selecteren. Bezoek elk van de websites en vergelijk het artikel dat ze met elkaar hebben geschreven.
Wat is anders? Wat is vergelijkbaar? Uw leerlingen kunnen een korte reflectie schrijven over wat ze hebben gevonden en vervolgens bespreken hoe ze over het onderwerp zouden denken als slechts één van deze sites hun enige nieuwsbron was. Misschien wilt u nog een stap verder gaan door hen te vragen het nieuwsbericht te “factchecken” met behulp van een van de feitencontrolewebsites zoals FactCheck.org, Snopes.com, Washington Post Fact Checker, Politifact.com. Deze oefening gaat niet specifiek over nepnieuws, maar helpt leerlingen de aard van nieuws en de variabiliteit en kwaliteit van de online gevonden informatie te begrijpen.
2. Google Omgekeerd zoeken naar afbeeldingen
Afbeeldingen zijn net zo waarschijnlijk als tekst vervalst of gewijzigd. Geef uw leerlingen een taak om de geschiedenis van een afbeelding te traceren via Google Reverse Image Search:
- Klik met de rechtermuisknop op een afbeelding op een website en kopieer het afbeeldingsadres of selecteer een afbeelding op uw harde schijf;
- Ga naar Google Omgekeerd zoeken naar afbeeldingen;
- Klik op het camerapictogram en plak vervolgens de afbeeldingsadres-URL in het zoekveld of upload uw afbeelding vanaf uw harde schijf;
- De resultaten laten zien waar de afbeelding online is verschenen.
Hierdoor kun je zien waar die afbeelding online is verschenen (context) en vergelijkbare afbeeldingen zien (waaruit zou kunnen blijken dat er aan gesleuteld is).
3. LMS-quiz
Een andere manier om leerlingen te betrekken bij problemen rond nepnieuws, is door een quiz te ontwikkelen over uw leerbeheersysteem (LMS) die studenten vraagt nepnieuws te spotten. Hier zijn een paar voorbeeldvragen die u misschien wilt gebruiken:
Q: Is dit een foto van hoe MGM de legendarische MGM-intro van een brullende leeuw creëerde?
A. Laat de leerlingen de MGM-versie zien en onthul vervolgens de: echte versie, dat is een foto uit 2005 van een leeuw die een CAT-scan krijgt. Je kunt er nog veel meer vinden voorbeelden online.
Q: In de aanloop naar de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2016 brak paus Franciscus met de pauselijke traditie door de Amerikaanse presidentskandidaat Donald Trump te steunen. Waar of niet waar?
EEN: vals. Dit nepverhaal verscheen op de inmiddels ter ziele gegane website WTOE 5 News en verspreidde zich van daaruit. Reuters en andere gerenommeerde nieuwsbronnen bevestigden dat het nieuws vals was. Zien de feitencontrole op dit verhaal
Vraag: NASA is van plan internet op de maan te installeren. Waar of niet waar?
een: waar. NASA is van plan een 4G-netwerk op de maan te bouwen om hen te helpen maanrobots te besturen. Dit heet LunaNet. Lees meer op de NASA-website en zie een van de nieuwsberichten op CNBC.
4. Bespreek onderzoek naar nepnieuws
Geleerden hebben de afgelopen jaren artikelen over nepnieuws gepubliceerd, voorbeelden hiervan zijn: Apuke en Omar (2021), Tsfati et al. (2020), en Leider (2019). Selecteer een of twee artikelen die leerlingen kunnen lezen en beoordelen, en bespreek vervolgens de punten die in de klas naar voren zijn gebracht en stel hen vragen over hoe nepnieuws en websites te herkennen.
Vraag de leerlingen als huiswerkopdracht om een actueel nepnieuwsverhaal te onderzoeken en hun bevindingen te vergelijken met het onderzoek. Je zou hen kunnen vragen om een korte reactie te uploaden op een LMS-forumblog, of digitale portfolio als extra oefening. Of misschien om een poster te maken om aan hun leeftijdsgenoten te adverteren waarom ze er niet voor zouden moeten vallen.
5. Verzin een nepnieuwsverhaal
Dit is een leuke oefening om te doen als les om nepnieuws te spotten. Verdeel je klas in twee groepen:
Groep A: een nepnieuwsverhaal schrijven;
Groep B: schrijf een waargebeurd verhaal.
Zorg ervoor dat ze niet kunnen delen in welke groep ze zitten. Vraag ze om individueel een kort nieuwsbericht van 500 woorden te schrijven en dit vervolgens op het LMS-forum of blog te plaatsen. De leerlingen in groep A moeten het verhaal verzinnen, maar er drie elementen van waarheid aan toevoegen. Studenten in groep B moeten schrijven over een echt verhaal dat ze online vinden van een betrouwbare bron (maar wel over een niche-onderwerp). Als u klaar bent, verdeelt u uw klas in verschillende kleine groepen en vraagt u hen de verhalen door te lezen, te bespreken en elk ervan te bestempelen als Nepnieuws of Echt. Breng de klas samen om de resultaten te bespreken en vraag elke leerling om hun forum/blogpost bij te werken om deze te identificeren als nep of echt.
Nepnieuws leren herkennen is een cruciale vaardigheid
Nepnieuws is een echte uitdaging voor opvoeders. Door studenten onderzoeksvaardigheden aan te leren, wordt het echter gemakkelijker voor hen om verkeerde informatie te identificeren en de kwaliteit van hun bronnen te beoordelen. Als er nog een advies is dat ik zou willen geven, is het om deze activiteiten zo echt mogelijk te maken voor studenten. Laat ze zelf informatie ontdekken met behulp van de tools die ze normaal zouden gebruiken en focus op hoe ze verhalen delen.
Naast de hierboven genoemde activiteiten, wilt u misschien oefeningen proberen die zijn gemaakt door Noah Tavlin, Vicki Davisof Terry Heick. In aanvulling, SFU-bibliotheek biedt een mooie infographic en enkele video’s over nepnieuws. Mindtools geef ook enkele bruikbare voorbeelden.
Blijf op de hoogte! We houden je op de hoogte met de meest waardevolle EdTech-tips en -bronnen. Abonneer en mis niets meer!
Mat Phillpott is een schrijver, pedagoog en historicus uit de kust van Kent (Engeland), maar woont nu in Londen. Met meer dan tien jaar ervaring in Edtech in het hoger onderwijs, Mat balanceert zijn interesse in onderwijs met studies van boekgeschiedenis en honingbijen.